THEATER-, CONCERT- EN TOONZAAL

Het gebouw wordt ontworpen als theater-, toon- en concertzaal. Vanaf de twintiger jaren van de vorige eeuw staan vrijwel alle bekende Nederlandse artiesten uit die tijd op het podium.

BIOSCOOP ASTORIA

In 1947 wordt Zaal Beskers uitgebreid met een bioscoopfunctie. Omdat het gebouw is ontworpen als theater-, toon- en concertzaal, is een verbouwing noodzakelijk. Op de tweede etage wordt een ruimte omgebouwd tot projectieruimte en in de zaal worden verschillende muren aangebracht om ruim vijfhonderd bezoekers in goede banen naar hun zitplaats te kunnen leiden. Om de bioscoop voldoende te kunnen verduisteren worden alle raampartijen dicht gemetseld. Jaren later worden ook de buitenzijden van de ramen bedekt met platen. Gedurende vele jaren zorgt dit voor een doffe en gesloten aanblik van het gebouw. Noemenswaardig is echter dat juist deze ingrepen erop hebben toegezien dat de meeste authentieke glas-in-lood-ramen tot op de dag van vandaag behouden zijn gebleven.

Op de tweede etage van de bioscoop bevindt zich de projectieruimte. Een kleine stenen trap leidt naar een intieme ruimte met een groots karakter. Twee grote betonnen blokken op de vloer vormen de sokkels voor de gietijzeren frames van de filmprojectoren. Door kleine vierkante gaten in de muur schijnt het licht van de projectoren op het filmdoek, dat zich tientallen meters verderop boven de bühne bevindt. De eerste film die in Bioscoop Astoria wordt getoond is de avonturenfilm 'De zoon van Monte Cristo', maar ook 'Some Like it Hot' met Marilyn Monroe passeert de revue in Bioscoop Astoria. In de pauze kan een ijsje of snoep worden gekocht. Heden ten dage mag Theater Astoria soms oud-bezoekers ontvangen die warme herinneringen delen over deze tijd.

Ter ere van de rijke geschiedenis van het theater staat op de eerste etage een filmprojector uit 1924 van de firma Ernemann. De 180 centimeter hoge en 130 centimeter lange projector weegt ruim tweehonderdvijftig kilogram. Vandaag de dag bestaan nog maar weinig filmrollen die afgespeeld kunnen worden op dergelijke projectoren. De reden hiervan is dat deze filmrollen, na vertoning, werden vernietigd om ongecontroleerde distributie te voorkomen.

GELEIDELIJK VERVAL

Medio jaren zestig van de vorige eeuw ontstaan uitdagingen voor de bioscoopbranche. Zowel interne problemen (zoals financiering, exploitatiemethoden en het distributiestelsel) alsmede externe problemen (zoals structurele veranderingen in de vrijetijdsbesteding) zorgen ervoor dat het bioscoopbezoek als gewoonteverschijnsel voor een groot deel verdwijnt. Ook vormen nieuwe technische ontwikkelingen een uitdaging voor de bioscoopbranche, de televisie groeit uit tot een massamedium dat in 1961 al in een miljoen Nederlandse huiskamers te vinden is. Ten gevolge van deze veranderingen wordt eind jaren zestig de laatste film gedraaid in Bioscoop Astoria.

Gedurende de dertig daaropvolgende jaren wordt het gebouw gebruikt voor diverse doeleinden: als bandencentrum, jongerencentrum en voor telemail activiteiten. Na jaren gediend te hebben als opslag, wordt het gebouw verwaarloosd. Er volgt een periode van verval en het gebouw staat meermaals op de nominatie gesloopt te worden. Eind vorige eeuw komt de sloop heel dichtbij, als een prestigieus plan opduikt voor de bouw van een supermarkt met daarboven 22 appartementen. Gelukkig wordt de uitvoering van het plan ternauwernood verijdeld.

OORSPRONKELIJKE ART DECO STIJL

Dat Theater Astoria in oude luister is hersteld, is te danken aan het enthousiasme en de gedrevenheid van de huidige eigenaren Marianne en Eddy de Vries. In 1996 is het theater, door particulier initiatief, zowel van de buiten- als de binnenkant volledig gerestaureerd. 

Door de restauratie komt de Art Deco signatuur van architect Van der Schaaf weer volledig tot haar recht. De kenmerken van deze vroeg twintigste-eeuwse stijlbeweging zijn terug te zien in strakke lijnen, prachtige glas-in-loodramen, houten lambriseringen, gedurfde geometrische patronen en een levendig kleurenpalet. Art Deco vormt een belangrijk onderdeel van onze culturele erfenis en heeft een blijvende impact gehad op de kunstwereld. Vandaag de dag worden de gebruikte ambachtelijke technieken en hoogwaardige materialen, de kwaliteit en de vakmanschap nog steeds erg gewaardeerd. Wil je je verder verdiepen in deze stijl? Bekijk deze publicaties.

De entree wordt verlicht door twee hanglampen geassembleerd aan een lange pendel. De spectaculaire glaskappen zijn mondgeblazen en bestaan uit opaal wit glas. De lampen hebben meerdere etages in twaalfhoekige vorm. Art Deco puur sang. In de theaterzaal staan verschillende Art Deco meubels, zoals een kapel vitrinekast uit België, lederen clubzetels en een rooktafel. Op het podium is een woonkamer uit het jaar 1920 tastbare realiteit geworden. Tussen de met bloemen gedecoreerde zetels staat een fraaie sofa uit Duitsland. De sofa zit heerlijk, alleen de spiraalveren legt haar antieke oorsprong bloot.

In het theater zijn verscheidene kunstvoorwerpen te bezichtigen uit de jaren 1890 tot 1930. Zo heeft men in de VIP-Loge, zittende in een theaterstoel uit het Alte Oper Frankfurt, zicht op een prachtige Belgische Art Deco kroonluchter. De kroonluchter is gemaakt van massief brons en weegt maar liefst dertig kilogram. Ook glaskunst is te bezichtigen. Op een zuil schittert het amber-kleurige glas van een vaas gemaakt in de kristal- en glasfabriek Val Saint Lambert te Seraing (België). De vaas is ontworpen door Rene Delvenne en Charles Gaffart  en maakt onderdeel uit van de beroemde Luxval serie, ontworpen ter gelegenheid van de Olympische spelen van 1936. In de vitrinekasten schitteren kleinere objecten zoals sieraden en hoedenpennen. Door deze Art Deco en Art Nouveau kunstvoorwerpen te tonen, tezamen met de jaren twintig inrichting, is de jaren '20 sfeer compleet.

We delen graag ons enthousiasme over de restauratie en houden je op de hoogte over de voortgang van restauratieprojecten.

Nieuwsgierig geworden naar het theater? Hier lees en luister je wat over het theater verscheen in kranten, magazines en op de radio.